เมื่อปัญหาสิ่งแวดล้อมกลายเป็นประเด็นระดับโลกที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและความมั่นคงของมนุษย์อย่างรอบด้าน แนวทางในการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างสมดุลและยั่งยืนจึงเป็นแนวทางที่จำเป็นและเร่งด่วน แนวคิดดังกล่าวไม่ใช่เรื่องใหม่ในประเทศไทย หากแต่เป็นหลักการที่ปรากฏชัดในศาสตร์พระราชา ซึ่งเน้นการพัฒนาที่ยั่งยืนโดยไม่ทำลายรากเหง้าทางธรรมชาติและวัฒนธรรมของท้องถิ่นโครงการ “ทิพยสืบสาน รักษา ต่อยอด นวัตกรรมศาสตร์พระราชา” ครั้งที่ 52 จัดขึ้น ณ จังหวัดนครราชสีมา
โดยได้รับเกียรติจาก นางรณิดา เหลืองฐิติสกุล ผู้ตรวจราชการกระทรวงมหาดไทย เป็นประธานในพิธี และมี นายสมเกียรติ วิริยะกุลนันท์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา กล่าวต้อนรับคณะผู้เข้าร่วมโครงการ ซึ่งการจัดโครงการครั้งนี้ต้องการที่จะส่งเสริมจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการน้อมนำแนวพระราชดำริมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิต โดยเฉพาะแนวทางการอยู่ร่วมกันอย่างสมดุลระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ตามหลักนวัตกรรมศาสตร์พระราชา อันเป็นแนวคิดที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระราชทานไว้เป็นแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืน
ทางโครงการได้พาคณะเดินทางไปยังอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ มรดกโลกทางธรรมชาติ และแหล่งโอโซน 1 ใน 7 ของโลก โดยได้ไปเยี่ยมชมศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย เพื่อศึกษาแนวทางการนำหลักเศรษฐกิจหมุนเวียนมาประยุกต์ใช้ในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ผู้เข้าร่วมได้ลงมือปฏิบัติในการผลิตปุ๋ยอินทรีย์จากมูลช้าง ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและลดการเกิดของเสีย นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมให้อาหารช้างและศึกษาพฤติกรรมของช้างไทยที่อยู่ในความดูแลของศูนย์ รวมทั้งการเรียนรู้เกี่ยวกับบทบาทของสุนัข K9 ในการอนุรักษ์สัตว์ป่า
จากนั้น คณะเดินทางเข้าสู่เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้า ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติเขาแผงม้า เพื่อศึกษาระบบนิเวศ และเรียนรู้การติดตามพฤติกรรมของสัตว์ป่าโดยไม่รบกวนวิถีชีวิตของพวกเขา กิจกรรมส่องกระทิงที่จัดขึ้นในครั้งนี้ นอกจากจะมุ่งเน้นการสังเกตธรรมชาติอย่างใกล้ชิดแล้ว ยังช่วยสร้างความเข้าใจถึงความสำคัญของพื้นที่อนุรักษ์ และการอยู่ร่วมกันระหว่างมนุษย์กับสัตว์ป่าอย่างยั่งยืนอีก
ด้วย นางวิชชุดา ไตรธรรม ที่ปรึกษากรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ทิพยประกันภัย จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า “ศาสตร์พระราชาไม่เพียงเป็นแนวคิดเพื่อการพัฒนาประเทศในมิติเศรษฐกิจหรือเกษตรกรรมเท่านั้น แต่ยังเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างสมดุลระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ การจัดกิจกรรมในพื้นที่อนุรักษ์อย่างเขาใหญ่ทำให้เราได้เห็นถึงความสำคัญของการเรียนรู้จากธรรมชาติอย่างลึกซึ้ง ทั้งในด้านสิ่งแวดล้อม สัตว์ป่า และวิถีชีวิตของชุมชนโดยรอบ เราหวังว่าผู้เข้าร่วมทุกท่านจะสามารถน้อมนำแนวคิดเหล่านี้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน รวมถึงเป็นแรงบันดาลใจในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนในระดับชุมชนและสังคมโดยรวม”
การดำเนินโครงการในครั้งนี้ยังได้รับการสนับสนุนทางวิชาการจากโรงเรียนปัญญาประทีป สถานศึกษาต้นแบบด้านการบูรณาการการเรียนรู้เชิงวิถีพุทธ โดยได้มาแบ่งปันความรู้ผ่านการบรรยายในหัวข้อ “โรงเรียนต้นแบบ วิถีธรรม วิถีพุทธ” ที่เน้นการสร้างสมดุลระหว่างสติปัญญาและจิตใจ โดย นายวิเชษฐ์ โพธิวิสุทธิ์วาที ผู้อำนวยการโรงเรียนและผู้บรรยาย ได้อธิบายถึงกระบวนการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับธรรมชาติและวิถีชีวิตที่เรียบง่าย อันสะท้อนหลักการของการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างไม่เบียดเบียนและเคารพซึ่งกันและกันนอกจากนี้ ทางโครงการยังจัดให้มีการสัมมนาและเวิร์กช็อปเกี่ยวกับศาสตร์พระราชาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนก็เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมสำคัญ โดยมีวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิมาร่วมแบ่งปันความรู้ อาทิ รศ.นพ.สุริยเดว ทรีปาตี ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม ดร.ดนัย จันทร์เจ้าฉาย ประธานมูลนิธิธรรมดี และ อาจารย์อดุลย์ ดาราธรรม ที่ปรึกษาและอดีตนายกสมาคมนักเรียนเก่า AFS ประเทศไทย ผู้คิดค้นนวัตกรรมสื่อการสอนสำหรับเยาวชนในศตวรรษที่ 21 หรือ Interactive Board Game หนึ่งเดียวในโลก เพื่อขับเคลื่อนประเทศไทยสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนภายในปี 2030
นอกจากการเรียนรู้จากธรรมชาติแล้ว โครงการยังให้ความสำคัญกับการพัฒนาเยาวชนผ่านการมอบทุนการศึกษาจากมูลนิธิธรรมดีให้แก่นักเรียนในพื้นที่ และมอบหนังสือจากโครงการ “อมรินทร์อาสา อ่านพลิกชีวิต” เพื่อส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ให้กับโรงเรียนที่มีความต้องการอีกด้วย
